تاریخچه مدرسه
صفحات زرین تاریخ مدرسه ربانیه چنارلی ، گواه بر این است که: بانیان و اساتید این مدرسه شب های ظلمانی را با نور الهی به سپیده صبح گره زدند و در پای چراغ معرفت با عشقی سوزان و با اخلاص کامل مشغول تعليم و تعلم گشتند، تا اسلام سر بلند باشد و بدین سان اسلامیان را دلیل راهنما گشتند .
” انسان هایی که در همه لحظه های زندگی ارزشمند خویش ، بلند همت و آزاده بودند و با تنگی معشیت و فشار زمانه ،شب را از روز نشناخته و دراه کسب دانش و علوم اسلامی و حراست از باورهای دینی نا آرام بودند و سخت کوشیدند و در تمام مراحل حیات خویش ، قدمی از راه تقوا و زهد بیرون ننهادند و ستیز با بدعت ها و کجروی ها و دشمنان اسلام سر لوحه عملشان بود.
حاصل عمرشان ،با ستیز دشمنان دین خدا بود یا به یادگار گذاشتن میراث های گرانسنگ؛و چه بسیارند کسانی که در سراسر عمر پر برکتشان ،خویشتن را از لذایذ دنیوی محروم ساختند و اسلا م را با مرکب قلمشان و یا با خون سرخشان حراست کردند” ، و از جمله این علماء می توان بنیانگذار مدرسه علوم دینی ربانیه چنارلی ، حاج اراز محمد ایشان گوگلان و فرزند شهیدش محمد ایشان گوگلان و خانواده آن نام برد.
تاریخچه مدرسه ربانیه قبل از انقلاب اسلامی
زندگینامه مختصر شیخ اراز محمد ایشان (ره) :
مدرسه علوم دینی ربانیه چنارلی در سال 1307 هجری شمسی توسط استادمرحوم الحاجﺍراز ﻣﺤﻤﺪ ﺍﻳﺸﺎﻥ بنیان نهاد شد، ایشان متولدسال 1236هجری شمسی می باشند،ایشان بعدازاتمام دروس علوم دینی درخیوه و بخارا ( طلبه های ترکمن اکثرا در مدارس خیوه و بخارا تحصیل قانون اسلام یعنی شریعت می کردند ) رهسپارمنطقه خویش می شوندتاطبق فرمایش خداوند متعال: ﻓَﻠَﻮْﻻَ ﻧَﻔَﺮَ ﻣِﻦ ﻛُﻞِّ ﻓِﺮْﻗَﺔٍ ﻣِّﻨْﻬُﻢْ ﻃَﺂﺋِﻔَﺔٌ ﻟِّﻴَﺘَﻔَﻘَّﻬُﻮﺍْ ﻓِﻲ ﺍﻟﺪِّﻳﻦِ ﻭَﻟِﻴُﻨﺬِﺭُﻭﺍْ ﻗَﻮْﻣَﻬُﻢْ ﺇِﺫَﺍ ﺭَﺟَﻌُﻮﺍْ ﺇِﻟَﻴْﻬِﻢْ ﻟَﻌَﻠَّﻬُﻢْ ﻳَﺤْﺬَﺭُﻭﻥَ.
وی تقریبا درسال1335هجری قمری مدرسه علوم دینی رادر روستای قزل امام کشور ترکمنستان امروزی بنا می نمایند، ﻭﻣﺸﻐﻮﻝتعلیم و تعلم در آن دیار می شود و حتی در آن زمان مرزهای ایران و ترکمنستان باز بوده از ایران نیز جهت تعلیم و تعلم به آنجا روی می آوردند.
وبعدازچندین سال فعالیت چون آزار و اذیت کومونیسیت ها به حدی رسیده بودکه ناگزیردرسال 1303هجری شمسی خانه وکاشانه ووطن خویش رافدای اسلام وقرآن کرده وبه همراه اقوام وخویشاوندان خویش به کشور ایران هجرت میکنندودرقرناوه سفلی امروزی سکنی می گزینند، طبق گواهی شاهدین تنهاچیزی که آنان باخودمی آورندفقط کتب درسی طلاب بوده است ولاغیر.
ایشان بعداز هجرت وتاسیس مدرسه جدید فعالیت رسمی خویش را درسال 1307 درایران آغاز می کنند و طبق فرمایشات وگواهی اساتیدکرام خصوصااستادمرحوم نورمحمدآخوندطلایی امام جمعه فقیدگنبدکاووس اولین نمازجمعه و نماز عیدین درترکمن صحرا توسط ارازمحمد آخوند اقامه شده است.
ایشان طی چندین سالم مجاهدت واستقامت درﺗﺎﺭﻳﺦ 21 ﺭﻣﻀﺎﻥ 1310 ( ﻩ ﺵ ) ﺩﺭ ﺳﻦ 74 ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ ﻗﺮﻧﺎﻭﻩ ﻭﻓﺎﺕ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎﻥ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺩﻓﻦ گردیدند.
متاسفانه هیچ تصویری از استاد اراز محمد ایشان وجود ندارد.
زندگینامه محمد ایشان
بعدازفوت استاد مدرسه توسط فرزند برومندشان استادمحمد ایشان اداره می شوند ، ایشان تحصیلات خویش را در محضر ابوی محترمشان گذرانده اندوبعدازاتمام تحصیلات مساعد پدرخویش شده و مشغول تدریس درمدرسه میشوند، وی علاوه بر امرتعلیم وتعلم با درک وضعیت آموزش و پرورش و فرهنگ که در آن زمان خیلی فقیرانه بود ،در کنارحوزه با هزینه شخصی خود مدرسه غیرانتفاعی بنا نهاده و با آوردن مربی از شهرهای آمل و بابل و گنبد کاووس، تا طلاب حوزه علمیه و جوانان منطقه ازنعمت سوادنیز بی بهره نمانندو در کنار آن دار الایتام و دار الارامل جهت حمایت از افراد بی سرپرست منطقه تاسیس نموده اند.
حتی درزمان کشف حجاب وکشت خشخاش ضمن مخالفت بارضاشاه با آیت الله کاشانی نیزهمراه مهاجران داغستانی همکاری و هم فکری داشته اند و از مهم ترین کارهای ایشان صلح بین اقوام ترکمن یموت و گوگلان و صلح بین ترکمن ها و فارس های خراسان و منع آنها از تعرض به مال و ناموس همدیگر و تشویق آنها به اتحاد و همسبتگی و تفهیم آنها که ریختن خون مسلمان بر مسلمان حرام است و رد مال های اخذ شده از همدیگر و بر قرای صلح بین آنها.
بالاخره بعدازچندین دهه فعالیت ومجاهدت ﺩﺭ 15 ﺷﻬﺮﻳﻮﺭ ﺳﺎﻝ 1321 ( ﻩ ﺵ ) ﺩﺭ ﺳﻦ 45 ﺳﺎﻟﮕﻲ همزمان باجنگ جهانی دوم ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﻣﻮﺭﺍﻥ ﮐﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ که مرتب درتعقیب وی بودند ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺍﻱ از روستا و منطقه خارج وبهمراه چندتن ازعلماهای سرشناس ترکمن وازخوانین به سیبری تبعید می نمایند. و 15سالﺩﺭ ﺯﻧﺪﺍﻧﻬﺎﻱ ﻣﺨﻮﻑ شوروی ﺑﺴﺮ ﺑﺮﺩﻩ ﻭ براثرشکنجه در سرمای طاقت نافرسادر سال 1336 به درجه رفیع شهادت نائل می گردند و متاسفانه وﻣﺤﻞ ﺩﻓﻦ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻧﻴﺴﺖ- سلام علیکم بماصبرتم فنعم عقبی الدار.
و از آثار علمی باقی مانده ایشان می توان به نسخ خطی ایشان در باب فقه و کلام اسلامی و اشعار عرفانی ایشان به زبان ترکمنی و روسی چاپ شده که در مضامین فقه اسلامی وفضائل و اخلاق و من جمله آنها :
بسم الله الرحمن الرحیم ، رب یسر و لاتعسر ، ایا غفران ، دوستان ، احوال روز قیامت ، فضل علم و ادب ، استغفر الله و آمدم به سوی تو ، فضیلت نماز و لقمه حلال و فرائض و بیان عاشوراء و بیان امر به معروف و نهی از منکر و غیره اشاره کرد.
اشعار استاد محمد ایشان گوگلانی
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله الذی دعانا للایمان
و هدانا بالنبی و القرآن
و اجاب دعوتنا بالفضل و الاحسان
و الصلوة و السلام علی سید الانام
و علی آله و اصحابه الکرام
و تابعیه فی الخیر و الاحسان
امّا بعد حمد بيرله و ثنا
پیغمبرغه درود و اصحابغه
بیر اللهدین تیلأپ مدد بو غریب
قیلدی بو نسخهنی سیزلر قیلمه عیب
گر بوْلسه سؤزیمده خطا، توٚزاتینگ
ایستأرم سیزلردن هر دم یاد ایدینگ
گرچه منگ سؤزوم خوب هم بوْلماسه
یادگارليك اوچون ایلادیم نسخه
بوعاصیغه قیلینگ دوستلار دعاسیز
خداوندیم رحم قیلسون باریمیز
بو مسکینینگ آتی ایرر محمّد
ساقلاسون الله هم لعين قیلسه کید
نام پدر ایرر اوراض محمّد
معرفت ایلهگهی محشر گۆن احد
دعا قیلسام درگاهينگا
قبول ايله یا ربّنا
خطا ایشلر صادر بوْلسا
عفو ايله یا ربّنا
گرچه عصیان منده کؤپدوٚر
عفو اتمکليك سنگا حقدير
اوُمید اوٚزمکلیگيم یوْقدوُر
کرم قیلغیل یا ربّنا
اگر يیغلاپ دعا قیلسام
نماز ـ روزه ادا قیلسام
درگاهينگا باشيم اوُرسام
مقبول ايله یا ربّنا
هدایت یوْلوُنا گؤندر
دوُشمانلار بوْلسوُن دربدر
اهلی اولاد، مادر، پدر
یوْلغا سالغیل یا ربّنا
عاصی ييغلاپ قیلار زاری
بارچاغا قیل رحم، باری
کرمینگ قیل بيزگه یاری
فضلینگ بیلن یاربّنا
بسم الله ديپ قولغه قلم آلیپ گریان
معاصی لایغه باتغان اوشبو حیران
گرچه جُرمی بیحد بوْلسه اومید کان
قیلماغیل محشرده رسوا ایا غفران
سن اؤزینگ قیلماسنگ مدد
نفسِ هوا بزده بی حد
لعین شیطان قيلور یوٚز کید
أیا غفران أیا غفران
بو عاصینینگ خطالارین
گذشت ایله خداوندیم
لحدده قیلماغیل محزون
أیا سبحان أیا سبحان
ترازو قوُروُلان گۆنده
نبیلر جمع اولان یرده
خلایق سورلان حالده
کرم قیل بیزگا یا سبحان
خلایقلار بوْلور صف صف
ملکلر آندا ایدرلار خوف
پیغمبرمیز تیلأر اُمّت
شفیع قیل بیزگه یا غفران
تیلأپ عاصی مدد سندین
اومید ایلأپ که فضل نیکدین
اوشول گۆن بیرنی رحمتدین
جدا قیلمه أیا سبحان
حق ذکرینی تیلگه آلیپ
اؤز حالیمه گریان بوْلوُپ
نفس الگیندن حیران بوْلوُپ
بو دنیادن گچدیم دوستلار
بو دنیاگه كؤنگول قویما
نفس شیطان یوْلونا اوُیما
موندا ایتپ آندا غم اییمه
بو دم تندن چیقار دوستلار
محشر گۆن قوُروُلماق حقدیر
سوراغ سوال بولماق حقدیر
بو دنیاده دورماق یوْقدوُر
یوْل یاراغین قیلینگ دوستلار
کرونلر چکیلر هر گۆن
یوْلغا گیریپ عمل قیلغیل
خدایینگا بنده بوْلغوُل
عمل قیلیپ بارینگ دوستلار
مالِ اشیاء مغرور بوْلما
اییپ-ایچیپ عشرت سؤیمه
بیغم بوْلوُپ راحت قیلما
ریاضتلار چکینگ دوستلار
قادر حق دین مدد تیلأپ
طریقت یوْلوُنی ایزلاپ
ارنلردن همّت تیلأپ
مُرشد طلب قیلینگ دوستلار
بو جهاندان عبرت آلغیل
کیمسه قالمیش آنی گؤرگیل
بیبقا دیر یاغشی بيلگیل
بقا مُلکین قيلینگ دوستلار
ایا مسکین قیل اندیشه
سحر تورماقنی قیل پیشه
حسرت گۆنلر توٚشر باشا
غافل بوْلمانگ ایا دوستلار
بیر خدایمينگ اوْل حبیبی
پیغمبرلارنی سرداری
جبرائیل امینینگ یاری
آنینگ اسمی محمّد دير
جبرائیل ایلهدی خبر
حضرتیگه بردی گُذر
اوشول شبده رفرف موٚنوٚپ
معراج آشغان که احمد دير
حق ایلهدی آنگا سلام
حاجت نگی استه الان
بارچا اُمَّتین اول حقدین
تيلهگن اوشبو حامد دير
سیر اتدی جبرائیل بيرله
عرشَ- فرشَ اوْل باریغا
باردیلار جنّت ایشگنه
آنینگ اسمی که قاسم دير
مالک سوْروُپ بیلدی الآن
تعظیم بيرله بردی سلام
سیر اتدیلر سویِ جنان
ینه اسمی که طه دير
سیر ایتدیلار جهنم ساری
خازن لار توُردوُلار باری
عاصی اُمّتلارنینگ زاری
گؤروپ ييغلان که محمود دير
خداییم ایلهدی ميهمان
حبیبيم دییدی اول سبحان
تیلأپ عاصی اُمّتلارین
شفیع اوْلغان که داعی دير
تيلأر عبدینگ ایا رحمان
شفیع قیل بيزگه یا غفران
سجده قیلیپ بیروبارا
تيلأن اُمّت که یاسین دير
عبرت آلغیل بو جهاندان
چوخلار گلیپ گچگن ارمیش
بو اؤلوٚم شربتین ایچيپ
آبالارميز اؤتگن ارمیش
کیمسه قالميش بو جهاندا
فکر قيلغیل ایا بنده
نفس الگينده بوْلما زنده
اجل بیر گۆن گلر ارمیش
یيغماغیل مالِ دنیانی
محشر گۆنده بوْلار یاغی
اوْل گۆنده زکوةسيز مالی
مارِ افعی بوْلار ارمیش
سؤیمهگیل عشرتی بو گۆن
لحدده بوْلماغیل محزون
قبرده بو عزیز جسمینگ
دودانلار ایير ارمیش
مال-ملکینگدن بولماز پیدا
هر کیم اوز حالیغا شیدا
اوْغوُل، قیز حالیندان آتا
ذرّه خبر بولماز ارمیش
اوْغوُل-قیزدان بولماز مدد
مال و مُلکینگ بوْلسا بیحد
محشرده حسابی بیحد
زیاده قین بوْلار ارمیش
بولماغیل رنجور بیرکيمسأ
حرامدان اؤزۆنگی ساقلا
خلایق آلدیدا مولام
بیر-بیر سوال قيلار ارمیش
بارچا قوُلغا یاریلیق قیل
تاپدیغينگچا طعام برگیل
گۆن یوٚزی چؤوروٚلن حالدا
سایه بولوپ دوُرار ارمیش
عاصیلار ييغلاشار اول گۆن
پیدا برمز آندا یانغین
هر بیر کیمسه اعماللارین
آندا بیر- بیر گؤرر ارمیش
کافرلر قيلارلار فغان
تاپمازلار اول گۆنده آمان
سوٚروٚلر تاموُغا همان
ابد آندا قالار ارمیش
شیطان اول گۆن بولار ملول
عمللری بولماز قبول
تابعلاری بيرله اول گۆن
جحیم ایچره قالار ارمیش
مؤمنلر خوش بوْلوُپ دوُرار
ربّیم آندا سوال قيلار
پیغمبرلار بارچا دوُرار
جمعیّتلیق بوْلار ارمیش
ایا مسکین گؤزۆنگ آچغیل
بوُ دنیا باریدان گچگیل
محشرده قوش تکین اوُچغوُل
مولام دیدار گؤرسهترمیش
یاغشیليق ايستهمزلر، گر بوْلسا یامان، ای دوست
ظالمغا برر نصرت، بو نيچيك زمان ای دوست
عالملارغا اوُیمازلار، شریعتنی قيلمازلار
راست سؤزلرنی بیلمزلر، سوز بولدی یکسان ای دوست
کافرلار تاپدی نصرت، مؤمنلر بولدی در بند
عزیز اهل خواربوْلوُپ، خوار بولدی رواج ای دوست
فقر اهلینه اویمازلار ، هیچ بیر گوزگه آلمازلار
هر کیمسه ييغار مالی، بولدی اول اعزاز ای دوست
عالملاریمز آیریلدی، جاهلاریمز باش بولدی
نيچه جاهل اوغلانلار، شیخ بولدی فغان ای دوست
شیخليق عجب یوْل ارر، علم آنگا درکار ارر
علمسيز شیخ بولغانلار، درمانده قالور ای دوست
صوفی بولغانلار آنگا، بولوررو سیه تانگلا
وا حسرتا ديیبان، بوْلور بیقرار ای دوست
جاهل مرشد من دیيسه، قيلماغیل باور آنگا
روز محشر گۆنونده، بوْلار روسیا ای دوست
مرشدلیک یوْلی خوبدور، علم شرع اوّل کسدير
زاهدلیق قیلیپ حقغا، ا ول بوْلار روان ای دوست
خدمت قیلغیل بیر مرده، شریعتغا توٚز بوْلسا
طریقت اهل بوْلسا، ثابت برقرار ای دوست
طلب قیلغیل خوب مرشد توبه قيلماق فرض ارر
خذمتیده بول داییم، همیشه برقرار ای دوست
ایا عاصی بول آگاه، سؤزۆنگنی ایله کوتاه
حق امرینده بول داییم، همیشه برقرار ای دوست
ایا دوستلار سیزگه اظهار ایلهسم
بدعت ایش جهاندا جوْشوُپ بارادير
مسلمانلار بیرـ بیرینی اؤلتوريپ
ظلم ایش جهاندا جوْشوُپ بارادير
ایکی مؤمن صحبت قیلسا بیر یرده
شریعت سؤزلرین آلمازلار تيلده
ایشی غیبت قیلماق ارر بیر مرده
اول سببدن ظلم جوْشوُپ بارادير
عالملارینگ مجلیسینده دوُرمازلار
امر معروف، نهی منکر بیلمزلر
یاغشی کیمسه، یامان کیمسه آنگمازلار
آنینگ اۆچین یامان جوْشوُپ بارادير
عالملار اهلینه قیلمازلار خذمت
گر قیلسا، قيلورلار بیر نيچه منّت
قاچارلار حلالدان تاپسالار حُرمت
اول سببدن فاسق جوْشوُپ بارادير
هر کیمسه فاسق دير اول بولدی فاخر
شر ایشلر جهاندا کؤپ اوْلدی صادر
یا مولام ساقلاغین سن بیزنی، قادر
قوّتیم گۆندن ـ گۆن قاچيپ بارادير
بیر مجلس قورولسا آندا غوغادير
بیلمزلر هم آخرت گۆن نه باردير
شرع ایشینه قولاق برگن نادردير
آنینگ اۆچین بدعت آرتيپ بارادير
مسکین عبدینگ تيلأر سندن یا غفار
بارچا قولغا سن اؤزۆنگ سن مددکار
گرچه جُرميم بیحد بوْلسا، کرمينگ بار
گؤز یاشیم سیل کيمین آقيپ بارادير
ایا عاقل بوْلما غافل
بو جان تندن چيقار بیر گۆن
بو دنیاگه بوْلما مغرور
بو تن لایغا باتار بیر گۆن
آلینگداکی یوْلوُنگ دراز
عملِ نیکنی قیلماغيل آز
اوشبو چکیلن کرونلر
حاطاریغا دقار بیر گۆن
صالحلار بيرله صحبت قیل
یامانلاردان یيراق بوْلغوُل
وقتین تاپسانگ خلوت قیلغیل
اوشبو گۆنلار اؤتر بیر گۆن
عمللرینگ قیلما قبول
بیر کیمسأنی اتمه ملول
یوْل ایچينده قیلماغیل بوُل
لحد سنی قیسار بیر گۆن
نمازینگ روزانگ ادا قیل
زکوتينگنی برجای برگیل
قبر ایچینده ایکی مَلَک
گُرزی بيرله اورار بیر گۆن
سوْرار سندن ربّینگ کیم دييپ
پیغبرینگنی بيلگیل دیيیپ
خیر و شر بارچا اعمالینگ
بیر- بیر سؤال قيلار بیر گۆن
دهانینگنی قيلار دوات
بارماغینگی ديیر قلم ات
اوز الگینگله اعماللارینگ
اکفانینگا بيتر بیر گۆن
ارته محشر گۆنی بوْلار
گۆن یوٚزی باری چؤوروٚلر
یر یوزی میس دک بولار
قيزديرار البت، اول گۆن
اوشبو گۆنده برسنگ نانی
یا بیر کیمسأ برسنگ دوْنی
بارچا قیلغان احسانلارینگ
سایه بوْلوُپ دوُرار اوْل گۆن
سوْرالار خلایق بارچا
نبیلر قيلارلار حَلقا
الله هم بولوبان قاضی
عمللارینگ سوْرار اول گۆن
ایا مسکین بوْلما بیخوف
درکارینگچه کوفت ايلهگيل
سوزچی لرینگ تیللرینی
ینگسهسیندن چکر اول گۆن
ای یارانلار طلب قيلینگ علم شریف
علم اهلی جنّت اوٚزره گزر بیلینگ
خداوندیم کلام ایچره دیمشدور بیل
والذین اتوالعلم درجات دييميش ای قوُل
رسولیغا قرآن ایچره دیيميش الله
و قُل ربّ زدنی علماً دييميش بیلینگ
حدیث ایچره ظاهر ایلهدی نبی
انّما العُلماء ورثة الانبیاء دييميش ای ولی
طلب قیلماق علم بيزگه فرض ارر
طلب العلم فریضة علی کُل مسلم و مسلمة دييميش بیلینگ
رسول الله حدیث ایچره قیلميش بیلینگ
من اکرم عالماً فقد اکرمنی دييميش بیلینگ
دیگر نبی بيزگه ظاهر قیلميش بیلینگ
من اذَّل عالماً فقد اذّلنی دييميش بیلینگ
ینه آیميش حق رسول اول محمد
العلم فرض من المهد الی اللحد
فضلین بیان قیلدی عالمینگ رسول
کفضل من علی سائر اُمّتی دييميش بیلینگ
دیگر ینه آیميش حقينگ اول حبیبی
علماء اُمّتی کالانبیاء بنی اسرائیل بیلینگ
کتابلار ايچينده اوقيپ گورسهنگيز
معنیسينی تينگلأپ یاغشی بیلسهنگيز
فقیهٌ واحدٌ اشدُّ علی الشیطان
مِنْ اَلْفِ زاهد دييميش بیلینگ
ینه کتاب ایچره گورسهنگيز آنی
مذاکره العلم خیرٌ من احیاء اللیل قولنی
عالملارینگ وصفین قیلسام سوز دراز
وعیدهلر ايچينده مشهوردير بیلینگ
مسکین سيزگه بیان قیلدی اوشبونی
شرحین یازماق مانگا مُشکلدير بیلینگ
دست خط اساتید
ارتباط با ما
مدرسه علوم دینی ربانیه چنارلی
آدرس: ایران، استان گلستان، شهرستان مراوه تپه، روستای چنارلی
تلفن تماس : 01735469322
rbanihchinarli@yahoo.com
مدرسه علوم دینی ربانیه چنارلی